Jak często można zmieniać przychodnię? To jedno z pytań, które regularnie pojawia się wśród pacjentów korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce. Odpowiedź jest jasna – pacjent może zmienić przychodnię zazwyczaj raz na kwartał (co trzy miesiące), o ile spełnione zostaną określone wymogi formalne, takie jak złożenie nowej deklaracji i prawidłowe zgłoszenie w systemie NFZ [1][2]. Szczegółowe informacje oraz wytyczne na temat zmiany przychodni prezentujemy poniżej.
Jak wygląda proces zmiany przychodni?
Zmiana przychodni oznacza formalne przeniesienie się pacjenta z jednej placówki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) do innej. Cały proces zmiany przychodni jest jasno opisany i wymaga wykonania kilku kluczowych kroków:
- Pacjent wypełnia deklarację wyboru lekarza, pielęgniarki lub położnej POZ w nowej placówce. To podstawa formalnego rozpoczęcia procedury.
- Nowa przychodnia rejestruje deklarację w systemie Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), kompletując tym samym formalności [1][2].
- Dotychczasowa placówka jest automatycznie informowana o zmianie, a dane pacjenta aktualizowane w centralnych rejestrach zdrowotnych.
Zmiana następuje zgodnie z okresem rozliczeniowym, który trwa zazwyczaj trzy miesiące. Oznacza to, że jest to minimalny czas, po upływie którego można dokonać kolejnej zmiany przychodni [2].
Kiedy i jak często można zmieniać przychodnię?
Regulacje prawne jasno określają, że przychodnię POZ można zmienić zwykle raz na kwartał. Okres rozliczeniowy, ustalony przez NFZ, wynosi 3 miesiące i po jego upływie pacjent zyskuje możliwość złożenia deklaracji w kolejnej, wybranej placówce [2].
Wyjątki od tej reguły mogą być wprowadzane jedynie w szczególnych sytuacjach (np. zmiana miejsca zamieszkania pacjenta czy zakończenie współpracy z lekarzem), jednak zasadniczo system wymaga utrzymania 3-miesięcznej karencji między zmianami [2]. Dzięki temu placówki mogą skuteczniej planować udzielanie świadczeń, a system NFZ lepiej nadzoruje dostępność usług medycznych.
Co motywuje pacjentów do zmiany przychodni?
Zmiana przychodni wynika najczęściej z dążenia do poprawy jakości opieki zdrowotnej, skrócenia czasu oczekiwania na wizytę oraz poszukiwania lepszej dostępności do specjalistów. Kluczową rolę pełni tu system premiowania NFZ, który finansowo wynagradza przychodnie nie tylko za skracanie kolejek, ale także za podnoszenie standardów opieki – premie mogą wynosić nawet do 20% za wybrane specjalizacje [1].
Kolejnym czynnikiem są wyzwania kadrowe. W Polsce pracuje obecnie około 11 tysięcy lekarzy rodzinnych, podczas gdy zapotrzebowanie szacuje się na około 20 tysięcy. Niedobór medyków wpływa na decyzje pacjentów – często zmieniają przychodnie, poszukując miejsca z lepszą dostępnością lekarzy [1].
Jak wygląda rejestracja pacjenta w nowej przychodni?
Rejestracja pacjenta w przychodni to podstawowy krok umożliwiający korzystanie z usług POZ. Po złożeniu deklaracji, nowa placówka zgłasza pacjenta do systemu NFZ, co inicjuje aktualizację wszystkich rejestrów i baz. System ten odpowiada również za prawidłowe zaksięgowanie opłat oraz naliczanie premii NFZ dla placówek spełniających najwyższe standardy dostępności i jakości opieki [1][2].
Warto nadmienić, że sam proces rejestracji wymaga precyzyjnego zgłoszenia – niedopuszczalne są pomyłki w danych osobowych oraz terminach, gdyż skutkuje to odrzuceniem wniosku przez system informatyczny NFZ. Stąd pacjenci często są proszeni o uważne wypełnianie dokumentacji oraz uaktualnianie danych przy każdej zmianie miejsca zamieszkania czy ubezpieczenia zdrowotnego [2].
Jakie zmiany zachodzą obecnie w systemie przychodni POZ?
Aktualnie obserwowana jest coraz większa rola koordynowanej i kompleksowej opieki zdrowotnej. W ramach działań NFZ premiowane są przychodnie, które wprowadzają model wszechstronnej opieki nad pacjentem oraz te, które skracają czas oczekiwania i podnoszą jakość usług zdrowotnych [1].
To wszystko sprawia, że oferta placówek jest coraz bardziej zróżnicowana, a pacjent ma większy wybór przychodni – zarówno pod kątem dostępności lekarzy, jak i infrastruktury oraz zakresu świadczeń. Dla pacjentów przekłada się to na realną możliwość wyboru placówki, która najlepiej spełnia ich oczekiwania w zakresie zdrowia [1]. Należy jednak pamiętać, że wszystkie zmiany są nadzorowane przez system NFZ, a formalności i terminy pozostają ustalone na poziomie centralnym.
Podsumowanie – najważniejsze informacje
- Pacjent ma prawo zmienić przychodnię zazwyczaj raz na 3 miesiące – zgodnie z okresem rozliczeniowym NFZ [2].
- Aby zmienić przychodnię, należy złożyć prawidłowo wypełnioną deklarację w nowej placówce [1][2].
- System NFZ przeprowadza weryfikację danych i aktualizację rejestrów dla każdego pacjenta.
- System premiowania motywuje placówki do podnoszenia jakości i dostępności usług, co wpływa na wybory pacjentów [1].
- Obecny niedobór lekarzy (11 tys. wobec 20 tys. potrzebnych) dodatkowo oddziałuje na decyzje dotyczące zmiany przychodni [1].
Źródła:
- https://www.prawo.pl/zdrowie/premiami-nfz-chce-wymusic-zmiany-w-systemie,485025.html
- https://koordynowana.nfz.gov.pl/wp-content/uploads/2022/05/Podrecznik_Podstawowa-opieka-zdrowotna.pdf
fizjoterapeutaiprawo.pl to specjalistyczna platforma łącząca świat fizjoterapii z rzeczywistością prawną. Portal dostarcza praktycznej wiedzy dla fizjoterapeutów prowadzących własne gabinety i wszystkich zainteresowanych bezpieczną praktyką zawodową.