Błąd lekarski może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi dla pacjenta, dlatego istotne jest, by wiedzieć, gdzie zgłosić zaniedbanie lekarskie oraz na jaką pomoc można liczyć w takiej sytuacji. Zgłoszenie nieprawidłowości może zapoczątkować postępowanie karne, administracyjne lub wyjaśniające przed specjalnymi komisjami, co pozwala realnie zadbać o swoje prawa oraz przyczynić się do poprawy jakości ochrony zdrowia.
Czym jest błąd lekarski?
Błąd lekarski stanowi nieprawidłowość w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, która prowadzi do szkody lub może prowadzić do uszczerbku na zdrowiu pacjenta[1]. Jest to kwalifikowane prawnie zdarzenie, co oznacza, że zgłoszenie takiej sytuacji wymaga podjęcia odpowiednich kroków i kontaktu z właściwymi instytucjami[1].
Gdzie zgłosić błąd lekarski?
Zaniedbanie lekarskie można zgłosić do kilku instytucji, w zależności od charakteru sprawy oraz oczekiwanej ścieżki postępowania:
- Prokuratura – jeśli mamy do czynienia z podejrzeniem popełnienia przestępstwa medycznego, zgłoszenia dokonuje się do prokuratury rejonowej właściwej dla miejsca zdarzenia. Proces obejmuje zarówno postępowanie przygotowawcze, jak i sądowe[1][2].
- Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych – rozpatruje zgłoszenia dotyczące zdarzeń niepożądanych, analizując je w trybie innym niż postępowanie karne. To alternatywna droga uzyskania wyjaśnień lub rekompensaty[1].
- Dyrektor placówki medycznej lub dyrektor właściwego oddziału NFZ – skargi administracyjne decydujemy się składać, gdy chcemy wskazać na naruszenia organizacyjne lub naruszenia praw pacjenta[3][4].
Jak zgłosić zaniedbanie lekarskie?
Zgłoszenia błędu lekarskiego można dokonać na kilka sposobów, co znacząco ułatwia rozpoczęcie formalnej procedury. Skargi administracyjne i zawiadomienia mogą być składane:
- Pisemnie
- Ustnie (do protokołu w odpowiednim urzędzie lub na policji)
- Poprzez ePUAP
- Za pośrednictwem e-mail
Szczegółowe zgłoszenie powinno zawierać: dane pacjenta, dane podmiotu leczniczego, dokładny opis zdarzenia oraz – w razie potrzeby – stosowne upoważnienie[3]. Jeśli skarga administracyjna zostanie złożona niekompletnie, istnieje 7-dniowy termin na uzupełnienie braków od dnia otrzymania wezwania przez odpowiednią instytucję[3].
Postępowanie karne w przypadku błędu lekarskiego
Zgłoszenie błędu lekarskiego do prokuratury inicjuje postępowanie karne, które składa się z dwóch etapów:
- Złożenie zawiadomienia ustnego lub pisemnego w prokuraturze właściwej miejscowo dla zdarzenia. Każdy, kto posiada wiedzę o potencjalnym przestępstwie medycznym, jest zobowiązany do jego zgłoszenia zgodnie z Kodeksem karnym[1][2].
- Prokurator prowadzi postępowanie przygotowawcze – zbiera dowody, przesłuchuje świadków, analizuje dokumentację. Ostatecznie sprawa może trafić do sądu, gdzie badany jest związek przyczynowy między działaniem lekarza a skutkiem dla pacjenta[1].
W praktyce, szpitale rzadko wszczynają takie postępowania samodzielnie, dlatego inicjatywa leży zazwyczaj po stronie pokrzywdzonych pacjentów lub ich bliskich[2].
Postępowanie przed Wojewódzką Komisją do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych
Złożenie wniosku do Wojewódzkiej Komisji uruchamia procedurę wyjaśnienia zdarzenia. Komisja analizuje przypadki błędów lekarskich oraz innych zdarzeń niepożądanych, orzeka w sprawie zaistnienia takiego incydentu i wydaje stosowne orzeczenia mogące stanowić podstawę do późniejszych roszczeń cywilnych[1]. Działanie komisji pozwala na wyjaśnienie sprawy w inny sposób niż tylko poprzez ścieżkę karną, co dla wielu osób jest korzystnym rozwiązaniem.
Skargi administracyjne do dyrektora placówki i NFZ
Skargi administracyjne mają zastosowanie przy naruszeniach organizacyjnych placówki, sposobu prowadzenia dokumentacji medycznej, jakości udzielanej opieki zdrowotnej czy naruszeniach praw pacjenta. Można je kierować bezpośrednio do dyrektora placówki lub odpowiedniego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia[3][4]. Tego typu działania służą przede wszystkim eliminowaniu uchybień systemowych, a w niektórych przypadkach przyczyniają się także do poprawy jakości obsługi i świadczenia usług medycznych.
Pomoc prawna – czy warto skorzystać?
Konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w prawie medycznym przed złożeniem formalnego zawiadomienia lub skargi jest zdecydowanie zalecana[1]. Pozwala ona zadbać o prawidłowe przygotowanie dokumentacji, właściwe sformułowanie wniosku, a także ocenę szans powodzenia sprawy na wybranej drodze postępowania.
Jakiej pomocy można oczekiwać?
Procedury wszczęte w związku ze zgłoszeniem zaniedbania lekarskiego pozwalają na:
- Wyjaśnienie okoliczności zdarzenia i ustalenie winy (postępowanie karne lub przed wojewódzką komisją)[1].
- Poprawę jakości opieki medycznej i wyeliminowanie nieprawidłowości w placówkach (postępowania administracyjne)[3][4].
- Uzyskanie ewentualnego odszkodowania bądź zadośćuczynienia (gdy udowodniona zostanie szkoda na zdrowiu)[1].
Każdorazowe zgłoszenie błędu lekarskiego może doprowadzić do wszczęcia formalnego postępowania, które zobowiązuje organy do wnikliwego rozpoznania i oceny sytuacji[1][2].
Podsumowanie
Skuteczna reakcja na zaniedbanie lekarskie wymaga wyboru odpowiedniej ścieżki zgłoszenia – poprzez prokuraturę, wojewódzką komisję lub organy administracyjne. Rzetelne przygotowanie zgłoszenia, wsparte opinią prawną, zwiększa szanse na wyjaśnienie sprawy oraz uzyskanie należnej pomocy i rekompensaty. Mechanizmy przewidziane w przepisach prawa umożliwiają pacjentom aktywne dochodzenie swoich praw i wpływ na poprawę standardów opieki zdrowotnej.
Źródła:
- [1] https://fpobm.pl/blog/bledy-lekarskie/blad-lekarski-gdzie-zglosic/
- [2] https://bladlekarza.com/blad-lekarski-zawiadomienie-prokuratury/
- [3] http://pacjent.gov.pl/archiwum/2021/prawo-do-skargi
- [4] https://www.gov.pl/web/zdrowie/zloz-skarge-lub-wniosek
fizjoterapeutaiprawo.pl to specjalistyczna platforma łącząca świat fizjoterapii z rzeczywistością prawną. Portal dostarcza praktycznej wiedzy dla fizjoterapeutów prowadzących własne gabinety i wszystkich zainteresowanych bezpieczną praktyką zawodową.