Mam książeczkę wojskową – co robić dalej?

Książeczka wojskowa jest oficjalnym dokumentem potwierdzającym stosunek jej posiadacza do obowiązku służby wojskowej w Polsce. Po jej otrzymaniu należy przede wszystkim poznać zasady posiadania tego dokumentu oraz wywiązywać się z ustawowych obowiązków, które mogą dotyczyć m.in. terminów szkoleń, kwalifikacji lub ćwiczeń rezerwowych. W dalszej części artykułu krok po kroku wyjaśniamy, co robić po otrzymaniu książeczki wojskowej, na co zwrócić uwagę i jakie są konsekwencje jej posiadania.

Czym jest książeczka wojskowa i jakie ma znaczenie?

Książeczka wojskowa stanowi wojskowy dokument osobisty, który poświadcza Twój stosunek do obowiązku służby wojskowej oraz status wobec obrony kraju [1][2]. Wydawana jest osobom podlegającym kwalifikacji wojskowej oraz żołnierzom czynnej służby, rezerwistom i żołnierzom obrony terytorialnej [1][2].

W książeczce wpisuje się wszystkie kluczowe informacje dotyczące kategorii zdolności do służby, przebytych szkoleń, ćwiczeń rezerwowych, a także specjalistycznych uprawnień wojskowych [2]. Aktualnie dokument występuje w wersji nowej i starej, przy czym osoby, które kwalifikowały się po 12 lipca 2021 roku otrzymują książeczkę nowego typu, trudniejszą do sfałszowania [2]. Brak jest dokładnych danych na temat liczby wydawanych książeczek wojskowych w Polsce [1][2].

Jakie informacje znajdują się w książeczce wojskowej?

Książeczka wojskowa gromadzi szczegółowe dane: kategorie wojskowe, terminy szkoleń, ćwiczeń czy uprawnienia zdobyte podczas służby [2]. Znajdziesz w niej wpisy o kwalifikacji wojskowej, przebytych kursach oraz ewentualnym zaszeregowaniu do służby [2].

Kategorie wojskowe przyznawane są przez komisję lekarską podczas kwalifikacji i określają zdolność do służby: A – pełna zdolność; B – czasowa niezdolność (do 24 miesięcy); D – niezdolność w czasie pokoju; E – trwała całkowita niezdolność [3]. Kategoria ma kluczowe znaczenie dla Twoich dalszych obowiązków [3].

Czego nie wolno robić z książeczką wojskową?

Zgodnie z przepisami, książeczka wojskowa podlega ochronie prawnej – nie wolno jej wywozić za granicę, pożyczać innym osobom, zgubić ani zniszczyć [2][1]. O każdym przypadku utraty lub zniszczenia książeczki właściciel zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić wojskowe centrum rekrutacji lub dowódcę jednostki wojskowej (jeśli jest w służbie czynnej) [1]. Zachowanie ostrożności jest niezbędne wobec zagrożenia nadużyciami oraz dla ochrony danych wojskowych [2][1].

Jakie są obowiązki po otrzymaniu książeczki wojskowej?

Po uzyskaniu książeczki wojskowej każda osoba powinna monitorować wyznaczone terminy szkoleń, ćwiczeń rezerwowych oraz kwalifikacji wojskowych, które będą w niej zapisywane [2]. W przypadku zmiany danych osobowych – jak miejsce zamieszkania, stan cywilny czy wykształcenie – należy to zgłosić odpowiednim organom, gdyż takie dane również mogą podlegać aktualizacji w dokumentach wojskowych [1][2].

Kategorie wojskowe, wpisane do książeczki, warunkują możliwość powołania do czynnej lub rezerwowej służby wojskowej i określają potencjalne obowiązki wobec armii [3]. Jeśli nastąpi poprawa lub pogorszenie stanu zdrowia, zagadnienie należy omówić z właściwym organem wojskowym, który może skierować na dodatkowe badania i dokonać zmiany kategorii [3].

Proces nadawania i różnice między książeczką a zaświadczeniem

Proces otrzymania książeczki wojskowej rozpoczyna się podczas kwalifikacji wojskowej. W wyniku oceny zdrowotnej i psychicznej komisja nadaje odpowiednią kategorię i wystawia dokument [3][1]. Książeczki wydawane są aktualnie żołnierzom i rezerwistom. Osoby, które nie wstępują do czynnej służby, otrzymują zaświadczenie o kategorii i stosunku do służby, a nie samą książeczkę [1][2].

Książeczka wojskowa zawiera kompleksową dokumentację całej historii pełnienia służby (szkolenia, kursy, ćwiczenia, awanse), podczas gdy zaświadczenie stanowi wyłącznie potwierdzenie statusu osoby wobec obowiązku obrony państwa [1][2].

Kategoria wojskowa – co oznacza i jak wpływa na obowiązki?

Kategoria wojskowa, wpisana w książeczce, zasadniczo wpływa na możliwość powołania do różnego typu służby wojskowej. Kategoria A umożliwia powołanie zarówno do służby czynnej, jak i w rezerwie; B czasowo wyklucza z obowiązku, ale decyzja jest weryfikowana po określonym czasie (do 24 miesięcy); D – osoba jest wolna od służby w czasie pokoju; E – wyłączona z wszelkiej służby wojskowej [3].

To, jaką kategorię posiadasz, decyduje o dalszych krokach, obowiązkach oraz ewentualnych wezwaniach do służby czy rezerwowych ćwiczeń [3].

Utrata lub zniszczenie książeczki wojskowej – co robić?

W przypadku utracenia lub zniszczenia książeczki wojskowej, należy niezwłocznie zgłosić ten fakt do właściwego wojskowego centrum rekrutacji lub, będąc w czynnej służbie, do dowódcy jednostki [1]. Zgłoszenie to jest obowiązkowe z punktu widzenia ochrony danych osobowych oraz prewencji nadużyć i fałszerstw [2][1]. W odpowiedzi na zgłoszenie wszczynana jest procedura wydania duplikatu dokumentu.

Podsumowanie – co dalej po otrzymaniu książeczki wojskowej?

Jeśli posiadasz książeczkę wojskową, Twoim najważniejszym zadaniem jest ścisłe przestrzeganie przepisów dotyczących posiadania, ochrony i wykorzystywania dokumentu. Pamiętaj o monitorowaniu terminów, zachowaniu dokumentu w bezpieczeństwie oraz obligatoryjnym zgłaszaniu wszelkich zmian dotyczących Twojej sytuacji życiowej lub zdrowotnej wojskowym organom administracji [2][1][3].

Książeczka wojskowa to nie tylko formalność, ale realny dowód Twojego stosunku wobec służby obronnej kraju – dokument, który może w każdej chwili wymagać prezentacji lub aktualizacji danych. Bądź na bieżąco z obowiązkami wynikającymi z przepisów prawa i dbaj o bezpieczeństwo wojskowych dokumentów.

Źródła:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ksi%C4%85%C5%BCeczka_wojskowa_w_Polsce
2. https://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/33939
3. https://militaria.pl/porady/kategorie-wojskowe-rodzaje-i-znaczenie